My werk is uitdagend – op verskeie vlakke. Ek dink soms dat as ek nie so vas geglo het dat ek God se werk doen nie, ek al lankal handdoek sou ingooi.
Ek het ‘n oggend ritueel. Een van die frases wat ek drie maal herhaal, is “God, laat U wil geskied”. Dit herinner my, so deur die besige dag, wanneer dinge nie uitwerk soos ek dit graag wou hê nie, dat daar ‘n Groter Plan is. Daaraan is ek herinner nadat die reëlings vir die bekendstelling van ‘n nuwe LGBTI studente organisasie, genaamd Flamboyant, by TUT se Soshanguve kampus, verlede Vrydag swaar deur afrikatyd beïnvloed is. Wat 12h00 moes begin het eers 14h 30 afgeskop. Ek was mos in my verlede in die Army… Ek verpes laatwees, dus probeer ek altyd betyds wees, ten minste 10 minute voor die aanvang van die event. Ek was ‘n gasspreker, deel van ‘n paneel van sogenaamde experts wat gevra is om ‘n groep bronstige jongmense, van verskeie seksuele oriëntasies en identiteite, toe te spreek.
Ek sit en wag vir aksie. Gelukkig kom sit Tebogo langs my. Hy is ook deel van die paneel. Hy gee my ‘n gemoedelike drukkie, ons het mekaar maande laas gesien. Ons lag en gesels, praat soms meer ernstig, oor die lewe in die algemeen, oor mense en mag, oor die misbruik van mag, oor balans en wanbalans, oor manlikheid, oor vroulikheid, oor politiek, oor pyn, oor diskriminasie teenoor ons eie, oor projeksie, oor spiritualiteit, oor gender, oor identiteit, oor die pyn van ‘n mislukte geslagshertoewysingsoperasie, oor transman wees in ‘n township, oor boerelesbian wees.
Twee ure vlieg verby. Ons het mekaar nodig gehad, ons het daai oomblik nodig gehad, ons het afrikatyd nodig gehad.
Ons stap op die verhoog. Ons “Oprah” het ook uiteindelik opgedaag, onvoorbereid, maar darem dáár. Voor ons sitlê meer as honderd opgewonde student op plastiek stoele. Die MC trippel vir oulaas rond en kom genadiglik tot stilstand en begin praat. Sjoe, lanklaas het iemand se swak organisasie vermoë my so moeg gemaak!
Oprah vra ons om onsself voor te stel. Vêr links verduidelik Tish dat sy Kaleidoscope, ‘n sambreel organisasie van ek dink 17 LGBTIQA studente organisasies in SA, verteenwoordig, sowel as Wits Activate, Wits Universiteit se gay en lesbian organisasie. Langs haar praat Edwin, ‘n jong swart man van Mamelodi en ook een van die peer educators van OUT, wat ek mentor. Dan kom Koisan aan die woord, ‘n arrogante PAC lid met duidelik baie mag. Hy sitlê ook graag en loer onder sy (onwettig gegapste) Army kêps uit. Hy is militant. Dan kom Kgomotso links van my, met ‘n sexy hees stem, aan die woord. Sy is glad nie op haar bek geval nie, ‘n DJ van die vroegoggend radio show op die kampus. Sy het ook ‘n program op gemeenskaps radio en is ‘n belydende christen. Dan is dit my beurt ek is Delene van Dyk, ‘n professional Dyke. Die gehoor giggel. Meer van hulle as van my gewoonlik oorwegenede straight gehore, weet wat die woord Dyke beteken. Regs van my stel Tebogo homself voor – direkteur en founder van Transgender & Intersex Africa.
Die eerste vraag word direk aan my gerig. Wat beteken seksuele oriëntasie, gay, lesbian, bisexual, transgender en intersex?
Die mikrofoon is die een falliese objek waarmee ek met die tyd saam heel gemaklik in die hand geraak het… Uit die staanspoor sê ek dat ek als behalwe transgender sal verduidelik. Tebogo sal oor trans issues praat. Ek verduidelik die definisie van seksuele oriëntasie, wat ek seker al ‘n duisend maal van tevore verduidelik het. Per definisie, is dit tot wie ‘n persoon aangetrokke is, op meer as een vlak, menende fisies, emosioneel, spiritueel, intelllektueel en seksueel, met die onderskeiding tussen die drie oriëntasies dan die seks van die aangetrokke persoon. Ek verduidelik dat aangetrokkenheid en identiteit baie meer kompleks is as wat oor die algemeen geredeneer word. Seksuele oriëntasie, selfs homoseksualiteit, is, per definisie beperkend, en plaas mense in bepaalde boksies van verwagtinge. Ek besef dat ek dit nog ‘n paar keer gaan moet herhaal, al is die gehoor oorwegend gay en lesbian. Ek verduidelik ook dat interseks, soos transgender, niks met seksuele oriëntasie te doen het nie. Interseks is ‘n biologiese variant. ‘n Interseks persoon word met interner of eksterne geslagsorgane gebore wat nie duidelik is nie, of soos sommige sê, tweeslagtig voorkom. Ook is nie een interseks persoon se lyf presies dieselfde as ‘n ander nie. Ook vedruidelik ek dat die woord hermafrodiet polities inkorrek is, en om dit te gebruik, sal interseks mense erg verontreg en verneder. Interseks, soos transgender, het niks met seksuele oriëntasie te doen nie. ‘n Interseks persoon kan enige seksuele oriëntasie hê.
Tebogo verduidelik transgender na aanleiding van sy persoonlike ervaring. Hy was gebore met die lyf van ‘n meisie, maar het vir solank hy kan onthou, soos ‘n seun gevoel. Hy was vasgevang was in die verkeerde lyf. Hy weet al reeds vanaf 5 jarige ouderdom dat hy ‘n man is, al was hy gebore met vroulike geslagsdele. Toe hy puberteit bereik, het hy sy borste opgebind. Hy het aanvanklik gedink hy was ‘n lesbian, want hy was nie bewus van die korrekte trans taal nie. Maar eintlik was hy net ‘n man, vasgevang in ‘n meisie se lyf, aangetrokke tot vroue. Sy ouers het hom ten volle ondersteun, tot vandag toe nog. Hy is hul seun, en hulle is trots op hom. Hy is in die proses van geslagshertoewysing. Hy verduidelik ook dat die term transgender, ‘n sambreel term is vir transseksualiteit, iemand soos hy, ‘n transman. Die term sluit ook transvestiete in – iemand wat cross dress, (of soos dit so mooi in Afrikaans gestel word, ‘n fopdosser). Hy sluit af deur te bevestig dat trans individue enige seksuele oriëntasie kan hê, aangesien transseksualiteit gaan oor die verhouding wat die transpersoon met hul eie lyf het, en ‘n seksuele oriëntasie, oor die verhouding met ‘n ander.
Die falliese objek word oorgegee aan die gehoor. Nou kan hulle vrae vra.
‘n Jong man in die gehoor maak ‘n opmerking oor heteronormatiwiteit. Ek kry die gevoel hy besef nie dat niemand anders weet vaarvan hy praat nie. Ek vra die gehoor wie het al van die term heteronormativiteit gehoor. Net drie handjies kom stadig onseker op. Dis die jong man en 2 van sy maters. Hulle is student aktiviste. Ek verduidedelik weer van die pappa, mamma, 2.4 kinders, hond en kat en wit picket fence en sê grappendergewys dat die wit picket fense in hierdie land in barbed wire verander het.
Angstig giggel die gehoor. Dis ‘n groot woord en ‘n groter konsep om te verstaan. Ek verduidelik verder.
Die heteronormatiewe model is eksklusief, al glo mense dit is eintlik inklusief. As jou lewe nie binne die pa, ma, 2.4 kids, hond en kat en wit picket fence prentjie val nie, word jy uitgesluit uit die hoofstroom uit.
Gay of straight, almal wil behoort aan. Dis seker die mens se grootste behoefte, ons is kudde diere, of ons dit wil aanvaar of nie. Dus, kyk ons, almal van ons, nevermind ons seksuele oriëntasie, na die lewe deur die heteronormatiewe bril, en probeer ons ons lewens daarvolgens lei. Ek bevestig die jong man se opmerking oor top en bottom en butch en femme. Iemand moet die “pappa” wees, die “butch”, die “top” en iemand moet die “mamma”, die “femme”, die “bottom” wees. Soveel so dat die samelewing, ja, selfs die gay gemeenskap, ook só na mekaar se verhoudings kyk. En bewaar dié gay of lesbian wat uit die heteronormatiewe boks wil breek?! Hoe ironies?! Dus verduidelik ek, ons ALMAL kyk na die lewe deur die oog van die penis… Geskok giggel die gehoor, maar ‘n groot gedeelte skud hul koppe stadig. Die lig gaan aan…
Edwin probeer die konsep van geinternaliseerde homofobie verduidelik. Dit is wanneer gay mense die skuld en skaamte wat na hulle geprojekteer word, internaliseer, hul eie maak, sê hy slim. Ek is trots op hom. Verder, dit word in praktyk gesien wanneer een gay ‘n ander sleg sê, omdat dié dan té vroulik is, of aan die ander kant, té butch is, dus nie gay ‘genoeg’ nie. Aan die ander kant, verduidelik hy, is geinternaliseerde homofobie ook evident as ‘n gay persoon homself haat vir wie en wat hy is, en dan homself blootstel aan hoë risiko gedrag, soos om te veel te drink en dan onbeskermde seks te hê.
Nog vrae en antwoorde word gedeel, en lesbes…
Sowaar as vet, word die vraag weer gevra… So hoe het twee lesbians seks? Nou, soos ek al vroeër verduidelik het, word die vraag, sonder uitsondering, altyd gevra wanneer ek sensitization trainings doen. Ek moet erken dat ek nie die vraag verwag het by ‘n oorwegende gay gehoor nie, maar ek het ook later besef dat daar ook straights in die gehoor was, dus sal dit natuurlik oppop, selfs miskien eerder dan híér.
Die gehoor giggel, sommige lesbians maak sis en tsk geluide. Hoe durf hy, lees ek op kwaai gesigte. Kgomotso langs my gryp die geleentheid aan om haar ekshibisionistiese persoonlikheid ten toon te stel. Sy trap binne in die lokval! Ek het al lankal geleer hoe om die vraag te antwoord sonder om enige meganika te verduidelik, maar ek los haar. Ons elkeen verdien ons 5 minute van glorie.
Ek is butch, en daarom is ek ‘n “top”, verduidelik sy, en ek voel hoe sy arrogant lekker kry hier langs my. Sy verduidelik hoe sy orale seks met haar partner geniet. Ek krul op in my koue plastiek stoel. Ek wil opgeraap word! Wat ‘n vernedering, om so blootgestel te word. Om jouself so bloot te stel, maar nee, Kgomotso dink nie so nie! (Soos ek hier skryf, sms sy haar e-pos adres vir my en is dit nie ironies nie – daar is die woord “phenominal” in – histeries snaaks…) Sy borduur voort oor haar seksuele voor en afkeure, ai!
Ek vra vir Oprah of ek asseblief ietsie kan sê. Nee, kak hiermee, hierdie is ‘n geleentheid om te leer, nie ‘n plek vir ‘n straight man om ‘n ereksie te kry nie! (en ‘n lesbian om haarself te verkoop nie…)
Ek kyk die man in die oë, en besluit net daar om vir Jakob Regop tot in erektiele disfunksie in te praat. Jy kyk nou na die lewe deur die oog van die penis, meneer. Vir jou moet daar ‘n penis en ‘n vagina wees, anders is daar nie seks nie, né? Verstaanbaar, dis die impak van die heteronormatiewe model. Maar jy weet dat ons nie seks tussen twee mense kan reduseer tot slegs geslagsdele nie nê? Hy knik vir my. Hy het nie meer so ‘n skaapglimlag op sy gesig nie. Ek is nou op ‘n roll – elke mens is verskillend, verduidelik ek verder (hierdie is my intellektuele kos, mense…) Ons het verskeie “body parts” wat gestimuleer kan word, en so kan elkeen van ons seksuele plesier ervaar, verskillend, hang af van die lekker plekkies op en in ons lywe, wat gekielie, gestreel, gesuig of gelek word. Dit het niks met ons identiteit te doen of vir wie ons lief is nie. Dis soveel meer. Ek gee ‘n paar voorbeelde. 80% van vroue kan nie ‘n orgasme bereik deur vaginale penetrasie nie. 25% van gay mans beoefen nie anale penetrasie as deel van hul seksuele repertoire nie. Anale penetrasie is nie net ‘n gay seks ding nie. Meer en meer straight paartjies het anale seks, en dan is dit nie net vroulief wat die ontvanger is nie. Binne die anale kanaal van ‘n man is daar iets wat die prostaat genoem word. Wanneer dit gestreel of gekielie word, is dit ‘n lekker plekkie, maak nie saak wie of hoe die kieliewerk gedoen word nie! (Let wel, alhoewel ek engels praat, word “lekker plekkie” in Afrikaans gesê). Almal lag. Die man se oë rek meer en meer. Ek stoom voort. Deur na die lewe te kyk en te glo die penis is die alfa en omega binne die konteks van seksuele omgang en plesier, is beperkend, nie net vir paartjies wat nie die betrokke liggaamsdeel besit nie (ek bedoel ‘n regte een van vlees en bloed), maar ook vir straight paartjies. Dis darem net té veel verwag van Jakob… wat nie altyd kan of wil regop nie…
Ek kyk na Kgomotso en eindig my tirade met ‘n glimlag en sê – dit geld ook vir lesbians, butch of femme!
Daar is ‘n lewendige buzz onder die gehoor. Iemand wil by Tebogo en die DJ, ‘n transvrou, weet hoe het hulle seks. Ek roep vir Oprah. Moet asseblief nie toelaat dat hulle die vraag antwoord nie, sis ek streng. En ek wonder, gaan sy nou nes Oprah wees en vir sensasionele waarde die vraag toelaat? Gelukkig toe nie! Ek wou weer my hand opsteek en sê dat die lyfpolitiek van trans mense baie sensitief is, en dat die gehoor definitief nie reg is vir so ‘n intense gesprek nie. (Half barbaarse studente…)
Die tyd is verby, maar die gehoor wil nog weet van gays en godsdiens. Koisan kry uiteindelik ‘n kans om iets te sê. Hy is ‘n ateïs. En straight. Hy glo godsdiens verdeel mense. Hy glo godsdiens vertrap mense se regte. Sy organisasie op kampus het baie mag en ook baie geld, sê hy trots. Hulle sal Flamboyant help om op die been te kom, maak nie saak wat hul lede se godsdienstige of seksuele oriëntasie is nie. Sy organisasie diskrimineer nie, sê hy trotser. Hy sitlê steeds, en loer vir die gehoor, met ‘n groot arrogante smile.
Kgomotso verduidelik dat sy ‘n wedergebore christen is en dat die kerklike broers en susters van haar gemeente haar aanvaar net soos sy is. Sy is glo baie geliefd (dít betwyfel ek nie…) in haar eng gemeenskap.
Ek verduidelik dat daar christen leiers is, soos Biskop Desmond Tutu, wat Jesus se liefde vir elke mens beklemtoon en baie uitgesproke is teen die diskriminasie van mense op grond van geslag, geloof, status, seksuele oriëntasie etc. Dat dit eerder die diskriminasie is wat onchristelik is.
Die tyd is klaar. Die paneel is opgebruik, maar kry elk ‘n kans om ‘n laaste woord met die gehoor te deel. Die ander s’n kan ek nie mooi onthou nie, ek dink ek het net laat gaan, en nie meer ingeneem nie. Maar ek onthou Koisan s’n. Hy sê, half geirriteerd, hoekom sit ons hier en praat oor hoe mense van dieselfde geslag seks het! Dis ‘n skande! Ons moet praat oor hoe ons die homofobiese gemeenskappe gaan leer van toleransie en onkondisionele aanvaarding! (Sjoe, dié waarheid komende van ‘n ongelowige….)
Ek praat stadiger, maar doelgerig en eindig met:
Having a penis does not make you a man, having breasts do not make you a mother and being heterosexual does not make you “normal”.
Oppad huis toe besef ek moegemosioneel, hoe geseënd ek is, omdat ek is wie ek is, weet wat ek weet (en nie weet nie) en doen wat ek doen.
Ek weet dit is net té groot om van ‘n mens alleen te kom, dit móét van ‘n Hoër Hand wees.
Ek besef ook dat ek ‘n helse job het wat vir my wag…
delenewordlig 